คอนโดฯ อพาร์ตเมนต์ แมนชั่น แฟลต ต่างกันอย่างไร

หากพิจารณาให้ลึกลงไปน่าค้นคว้าหาความหมายเป็นอย่างยิ่ง ทุกถ้อยคำมีความหมาย ที่มา หน้าที่การใช้งาน และลักษณะการแสดงความเป็นเจ้าของ ฯลฯ อย่างเช่นอาคารประเภทอยู่อาศัยรวม ในกฎหมายควบคุมอาคาร มีถ้อยคำในความหมายดังกล่าวอยู่หลายคำ เช่น อพาร์ตเมนต์ แฟลต คอนโดมิเนียม แมนชั่น หอพัก ฯลฯ




อพาร์ตเมนต์ (Apartment) หรือแฟลต (Flat) เป็นห้องชุดที่รวมกันอยู่ในตึกหลังใหญ่ โดยปกติประกอบด้วย ห้องนอน ห้องรับแขก ห้องครัว ห้องน้ำ พร้อมอยู่ในชั้นเดียวกัน

อพาร์ตเมนต์ มีทั้งให้เช่าหรืออาจเป็นเจ้าของโดยผู้อยู่อาศัยเอง ในอเมริกาเหนือ มักใช้คำว่า อพาร์ตเมนต์

ส่วน แฟลต ใช้ในสหราชอาณาจักรและประเทศในเครือ จักรภพ ในมาเลเซีย แฟลตมักมีความหมายถึงห้องชุดที่มีคุณภาพต่ำสำหรับกลุ่มผู้มีรายได้ต่ำกว่า ขณะที่อพาร์ตเมนต์มีลักษณะทั่วไปมากกว่า และอาจหมายถึงคอนโดมิเนียมหรูหรา

ส่วนในภาษาไทย ทั้งอพาร์ตเมนต์และแฟลต ราชบัณฑิตยสถาน โดยคณะกรรมการบัญญัติศัพท์สถาปัตยกรรมศาสตร์ บัญญัติว่า ห้องอยู่อาศัย

คอนโดมิเนียม (Condominium) ภาษาไทยบัญญัติว่า อาคารชุด เป็นอีกรูปแบบของที่อยู่อาศัยที่เจ้าของห้องชุดจะต้องแชร์ความเป็นเจ้าของร่วมกับเจ้าของห้องชุดอื่นๆ ในพื้นที่ส่วนกลาง เช่น ทางเดิน ห้องโถง ลิฟต์ โรงจอดรถ สระว่ายน้ำ สนามเด็กเล่น ซึ่งเจ้าของห้องชุดทุกคนเป็นเจ้าของร่วมตามกฎหมาย

ลักษณะของห้องเหมือนกับอพาร์ตเมนต์ เพียงแต่ผู้ครอบครองเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ห้อง ไม่ใช่ผู้เช่า

ทั้งนี้คำเรียกคอนโดมิเนียมจะต่างกันไปในแต่ละประเทศ ราชบัณฑิตยสถานระบุว่า คำว่าคอนโดมิเนียม ในภาษาอังกฤษ หมายถึงการถือกรรมสิทธิ์ร่วมกันในอาคารขนาดใหญ่ที่แบ่งซอยเป็นส่วนต่างๆ ให้คนต่างครอบครัวพักอยู่

ต่อมามีความหมายถึง อาคารที่อยู่อาศัย อาคารสำนักงาน หรือ อาคารอื่นที่บุคคลสามารถแยกการถือกรรมสิทธิ์ออกได้เป็นส่วนๆ โดยแต่ละส่วนประกอบด้วยกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ส่วนบุคคลและกรรมสิทธิ์ร่วมกัน

แมนชั่น (Mansion) หมายถึงคฤหาสน์ บ้านใหญ่โตมาก ตึกใหญ่
สำหรับในทางกฎหมาย กำหนดดังนี้ อาคารชุด หมายความว่า อาคารที่บุคคลสามารถแยกการถือกรรมสิทธิ์ออกได้เป็นส่วนๆ โดยแต่ละส่วนประกอบด้วยกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ส่วนบุคคล และกรรมสิทธิ์ร่วมในทรัพย์ส่วนกลาง

ทรัพย์ส่วนบุคคล หมายความว่า ห้องชุด และหมายความรวมถึงสิ่งปลูกสร้าง หรือที่ดินที่จัดไว้เป็นของเจ้าของห้องชุดแต่ละราย

ทรัพย์ส่วนกลาง หมายความว่า ส่วนของอาคารชุดที่มิใช่ห้องชุด ที่ดินที่ตั้งอาคารชุดและที่ดินหรือทรัพย์สินอื่นที่มีไว้เพื่อใช้หรือเพื่อประโยชน์ร่วมกันสำหรับเจ้าของร่วม

ห้องชุด หมายความว่า ส่วนของอาคารชุดที่แยกการถือกรรมสิทธิ์ออกได้เป็นส่วนเฉพาะของแต่ละบุคคล

หอพัก หมายความว่า สถานที่ที่จัดขึ้นเพื่อรับผู้พัก อย่างน้อยต้องมีห้องนอน ห้องต้อนรับผู้เยี่ยมเยียน ห้องอาหาร ห้องน้ำและห้องส้วม ซึ่งมีสภาพถูกสุขลักษณะ

ส่วน อาคารอยู่อาศัยรวม หมายความว่า อาคารหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของอาคารที่ใช้เป็นที่อยู่อาศัยสำหรับหลายครอบครัว โดยแบ่งออกเป็นหน่วยแยกจากกันสำหรับแต่ละครอบครัว

พิจารณาจากทั้งบทนิยามโดยทั่วไป และบทนิยามตามกฎหมาย ทั้ง อาคารชุด, อพาร์ตเมนต์, แฟลต, หอพัก, แมนชั่น ล้วนอาจเข้าลักษณะอาคารอยู่อาศัยรวมได้ทั้งสิ้น ขึ้นอยู่กับลักษณะของผู้เข้าใช้ วัตถุประสงค์การใช้งาน หรือเรื่องกรรมสิทธิ์การถือครองอาคาร

ทั้งนี้ ประเด็นสำคัญคือ ใช้เป็นที่อยู่อาศัยสำหรับหลายครอบครัว ซึ่งเป็นกรณีข้อเท็จจริงในการใช้อาคาร ส่วนจะเช่า เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์เอง หรืออยู่ฟรี เป็นเรื่องของกฎหมายเฉพาะที่เกี่ยวข้องแต่ละฉบับ

คำตอบได้จากเว็บบล็อกของชมรมสถาปนิกกรุงเทพมหานคร ว่า คำศัพท์ทางสถาปัตยกรรม